ილია ჭავჭავაძე

• კახეთში,მაშინდელი თელავის სოფ.ყვარელში, 1837წლის 27ოქტომბერს დაიბადა შემდგომში გამორჩეული  უდიდესი ქართველი მოღვაწე ილია ჭავჭავაძე.ილია მესამე იყო მარიამ ბებურიშვილისა და გრიგოლ ჭავჭავაძისა.ილია ყვარელი ჭავჭავაძიეების პირდაპირი შთამომავალია.ილიას პაპის მამას-ბესპაზ ჭავჭავაძეს თავი გამოუჩენია  ხუძახის ბატონის წინააღმდეგ ბრძოლაში ყვარლის  დაცვის დროს.როგორც ისტორიული წყაროებიდან ვიგებთ,ბესპაზ ჭავჭავაძემ "რჯულის გულისათვის თავი საყათლანოდ გადასდვა,ოცდასამი დღე ლომსავით იბრძოდ და მოახერხა კიდეც .ხუძახის ბატონის დამარცხება და სამარცხვინოდ უკუქცევა. ილიას დედა სრულიად ახალგაზრდა გარდაიცვალა ყვარელში 1848წლის 4მაისს.დედით დაობლებული ძმიშვილების პატრონობა მამიდამ-მაკრინე პაატას ას. ჭავჭავაძემ იკისრა. ტორმეტი წლის ილია 1848 წელს მამამ თბილიში ჩამოიყვანა,სწორედ აქედან იწყება ილიას სწავლების ანუ გიმნაზიის პერიოდი. 1852 წელს, მაშინ როცა ილია უკვე გიმნაზიელი იყო, მამაც გარდაეცვალა და როგორც უკვე ვთქვით,ობლები მამიდამ აღზარდა...სწორედ ამ ტკივილის გამოხატვად შეიძლება ჩაითვალოს ილიას ერთ-ერთი პირველი პოეტური ცდა "მოთქმა საწყლისა".  მის ცხობრებაში ახალი პერიოდი იწყება მას შემდეგ რაც იგი პეტერბურგში მიემგზავრება სწავლის გასაგრძელებლად,იგი პეტერბურგში 1859 წელს ჩავიდა და წარმატებით ჩააბარა უნივერსიტეტში მისაღები გამოცდები.ილიას სტუდენტობის პერიოდზე მნიშვნელოვან ინფორმაცია სგვაწვდის მისი მეგიბარი კოტე აფხაზი....ის იხსენებს:"ილიას უნივერსიტეტსი განსაკუთრებით პოლიტიკური და ეკონომიკური საგნები აინტერესებდა...ჩვენ სტუდენტებიღშირად ვიკრიბებოდით და ვბაასობდით როგორც საზოგადო კითხვებზედ,ასევე ჩვენს დაბეჩავებულ სამშობლოს მომავალზედ." სწორედ ამ დიდი ქართველი მოღვაწის დროს იქმნება სემდგომში უკვე საკმაოდ ძლიერი მოქმედი ძალა "თერგდალეულები".                                  ილია პეტერბირგიდან 1861-1863 წლებში ბრუნდება....1861 წელს მან დაამთავრა უნივერსიტეტი და საქართველოსი დაბრუნდა....სწორედ სამშობლოში დაბრუნებისას აღძრული განცდებია აღწერილი მის ერთ-ერთ უმნიშვნელობანეს ნაწარმოებსი "მგზავრის წერილები"....საკმაოდ რთული აღმოჩნდა მისთვის დიდი ნის უნახავ სამშობლოში დაბრუნება,მაგრამ ეს ალბათ უფრო შიში იყო იმისა თუ როგორ მიიღებდა მას დიდი ხნის უნახავი ქვეყანა..."როგორ შევეყრები მე ჩემს სმშობლოს და როგორ შემეყრება ის მე"....სწორედ სამშობლოში დაბრუნების შემდეგ ქმნის ის შემდეგ ნაწარმოებს: "ჩემო კალამო"....1863 წელს მან იქორწინა ოლღა გურამიშვილზე რომელიც საგურამოს მთავრის ასული იყო...                                   1863 წელს მან დაარსა ჟურნალი "საქართველოს მოამბბე".საკმაოდ დიდია იმ ჩამონათვალთა სია რომელთაც ილკია სამძშობლოსთვის აკეთებდა....ამ საქმეთა შორისაა მაგეთ ივერიის დაარსებსა,ამ გაზეთის დსაარსებამ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა არამარტო მთლიანად ქვეყნის,არამედ ქართველთა განვითარებაში...                                                                                        რაც არ უნდა სამწუხარო იყოს,არამიანი რ, რომელმაც შეიძლება თამამად ვთქვათ რომ ქართული ეპოქა შექმნა,მისსავე თანამემამულეებმა მოკლეს წიწამურთნ 1907 წლის 30 აგვისტოს...გარდაცვლილი 9 სექტემბერს მიაბარეს მშობლიურ  მიწას.                                               ქართველმა ერმა მისადმი პატივისცემა იმით გამოხატა ,რომ იგი მთაწმინდის მიწას მიაბარა...რამდენიმე წელსი კი იგი მიწას მიაბარეს.                                                                                          შემოქმედება                                                                                                                        საკმაოდ რთულია ერთ ქურცელსი მოვაქციოთ,ის რაც ილია მტელი ცხოვბრების მანძილძე ქმნიდა...მის კალამს ეკუტვნის უამრავი არტული საგანძური,როგორებიცაა "სანთელი","ელეგია","ვარლის მთებს" და სხვ.(პოეზია)...."მგზავრის წერილები","გლახის ნაამბობი","სახრჩობელაზედ" და სხვ.(პროზა)...."მეფე დიმიტრი თავდადებული" და სხვ.(პოემები)http://literatura.mcvane.ge/main/literatura/poezia/16215-bbbb-bbbbbbbbbb-bebbbbbbbbbb.html ......